گواهینامهٔ رانندگی یا تصدیق رانندگی مدرکی رسمی است مبنی بر اینکه فردی
میتواند با وسایل نقلیهٔ دارای موتور مانند موتور سیکلت، اتوموبیل، کامیون و
اتوبوس رانندگی کند. در کشورهایی که تعداد زیادی از شهروندان رانندگی میکنند،
گواهینامهٔ رانندگی همچنین به عنوان یک مدرک هویتی ارزش دارد. معمولاً
گواهینامه رانندگی تنها پس از قبولی در آزمون رانندگی به شخص داده میشود.
اولین گواهینامه رانندگی را کارل بنز مخترع خودروهای مدرن، در سال ۱۸۸۸ دریافت کرد. او برای راندن خودروی خود که موسوم به موتورواگن (به آلمانی: Motorwagen) بود و دود و صدای قابل توجهی تولید میکرد، از دولت محلی اجازه رانندگی دریافت کرد. اولین کشوری که داشتن گواهینامه برای رانندگی را الزامی کرد، پروس بود که در تاریخ ۲۹ سپتامبر ۱۹۰۳ این قانون را به اجرا گذاشت.
اولین قوانین رانندگی در ایالات متحده در سال ۱۹۱۰ و در ایالت نیویورک تصویب شد و اولین ایالتی که داشتن گواهینامه را برای همهٔ رانندگان الزامی کرد، نیوجرسی بود
در ایران سالها دو نوع گواهینامه خودرو وجود داشت:[۵] گواهینامه پایه دو که مخصوص رانندگی با خودروهای با ظرفیت حداکثر ۳۵۰۰ کیلوگرم بود (مثل خودروهای سواری، مینیبوس و وانت بار) و گواهینامه پایه یک که مخصوص رانندگی با خودروهای بالای ظرفیت ۳۵۰۰ کیلوگرم (مثل کامیون و اتوبوس و تریلر) بود. مدت اعتبار این گواهینامهها در ابتدا ۱۰ سال بود که بعداً به ۵ سال کاهش یافت. در حال حاضر گواهینامه پایه یک به همان صورت اول باقی مانده و گواهینامه پایه دو سابق به قوت اعتباری خود باقی مانده اما برای متقاضیان جدید صادر نمیشود به جای آن دو نوع گواهینامه به نامهای ب۱ و ب۲ تعریف شدهاست.[۶] دارندگان گواهینامه ب۱ در سال اول حق رانندگی از ساعت ۱۲ شب الی ۵ صبح را ندارند و مجاز به رانندگی خارج از شهر و در آزادراهها نیستند، همچنین حق ندارند با وسایل نقلیهٔ عمومی رانندگی کنند.[۷] این افراد بعد از گذشت یک سال از مدت گرفتن گواهینامه ب۱ میتواند با شرکت در یک آزمون گواهینامهٔ ب۲ که محدودیتهای ذکر شده برای گواهینامه ب۱ را ندارد. پس از دو سال گواهینامه ب۱ فاقد اعتبار است و در صورت بروز تصادف، شرکت بیمه به این افراد خدماترسانی نخواهد کرد.
گواهینامه پایه یک در ایران برای رانندگی با کلیه وسایل نقلیه موتوری زمینی به جز موتور گازی و موتور سیکلت اعتبار دارد. برای موتور سیکلت، تراکتور و ماشینهای سنگین (شامل جرثقیل، لودر و بولدوزر) گواهینامههای ویژهای در ایران وجود دارد.
طرحی است که بر اساس آن دارندگان گواهینامههای رانندگی مختلف، به جای داشتن چندین گواهینامه تنها یک گواهینامه دریافت میکنند. به عنوان نمونه تمام اطلاعات مربوط به گواهینامههای ب۱ و موتورسیکلت در یک گواهینامه درج خواهد شد. افرادی که قصد گرفتن گواهینامهای تازه دارند باید گواهینامه قدیمی خود را تحویل داده و گواهینامهی هوشمند دریافت میکنند.
اولین گواهینامه رانندگی را کارل بنز مخترع خودروهای مدرن، در سال ۱۸۸۸ دریافت کرد. او برای راندن خودروی خود که موسوم به موتورواگن (به آلمانی: Motorwagen) بود و دود و صدای قابل توجهی تولید میکرد، از دولت محلی اجازه رانندگی دریافت کرد. اولین کشوری که داشتن گواهینامه برای رانندگی را الزامی کرد، پروس بود که در تاریخ ۲۹ سپتامبر ۱۹۰۳ این قانون را به اجرا گذاشت.
اولین قوانین رانندگی در ایالات متحده در سال ۱۹۱۰ و در ایالت نیویورک تصویب شد و اولین ایالتی که داشتن گواهینامه را برای همهٔ رانندگان الزامی کرد، نیوجرسی بود
در ایران سالها دو نوع گواهینامه خودرو وجود داشت:[۵] گواهینامه پایه دو که مخصوص رانندگی با خودروهای با ظرفیت حداکثر ۳۵۰۰ کیلوگرم بود (مثل خودروهای سواری، مینیبوس و وانت بار) و گواهینامه پایه یک که مخصوص رانندگی با خودروهای بالای ظرفیت ۳۵۰۰ کیلوگرم (مثل کامیون و اتوبوس و تریلر) بود. مدت اعتبار این گواهینامهها در ابتدا ۱۰ سال بود که بعداً به ۵ سال کاهش یافت. در حال حاضر گواهینامه پایه یک به همان صورت اول باقی مانده و گواهینامه پایه دو سابق به قوت اعتباری خود باقی مانده اما برای متقاضیان جدید صادر نمیشود به جای آن دو نوع گواهینامه به نامهای ب۱ و ب۲ تعریف شدهاست.[۶] دارندگان گواهینامه ب۱ در سال اول حق رانندگی از ساعت ۱۲ شب الی ۵ صبح را ندارند و مجاز به رانندگی خارج از شهر و در آزادراهها نیستند، همچنین حق ندارند با وسایل نقلیهٔ عمومی رانندگی کنند.[۷] این افراد بعد از گذشت یک سال از مدت گرفتن گواهینامه ب۱ میتواند با شرکت در یک آزمون گواهینامهٔ ب۲ که محدودیتهای ذکر شده برای گواهینامه ب۱ را ندارد. پس از دو سال گواهینامه ب۱ فاقد اعتبار است و در صورت بروز تصادف، شرکت بیمه به این افراد خدماترسانی نخواهد کرد.
گواهینامه پایه یک در ایران برای رانندگی با کلیه وسایل نقلیه موتوری زمینی به جز موتور گازی و موتور سیکلت اعتبار دارد. برای موتور سیکلت، تراکتور و ماشینهای سنگین (شامل جرثقیل، لودر و بولدوزر) گواهینامههای ویژهای در ایران وجود دارد.
طرحی است که بر اساس آن دارندگان گواهینامههای رانندگی مختلف، به جای داشتن چندین گواهینامه تنها یک گواهینامه دریافت میکنند. به عنوان نمونه تمام اطلاعات مربوط به گواهینامههای ب۱ و موتورسیکلت در یک گواهینامه درج خواهد شد. افرادی که قصد گرفتن گواهینامهای تازه دارند باید گواهینامه قدیمی خود را تحویل داده و گواهینامهی هوشمند دریافت میکنند.