اولسر پپتیک (peptic ulcer disease) به معنی نوعی آسیب خوش خیم به مخاط و زیرمخاط دستگاه گوارش می‌باشد . معمولاً بین ترشح اسید معده و این آسیب ارتباط وجود دارد ولی امروزه عامل اصلی این زخمها را وجود و تکثیر باکتری هلیکوباکتر پیلوری می‌دانند که از راههای مختلفی از جمله آسیب به لایه محافظ مخاط معده موجب ایجاد اولسر پپتیک می‌شود، لذا درمان اصلی یک درمان آنتی بیوتیکی است.شیوع این بیماری ۶ تا ۱۵% است.
بسته به محل آسیب مخاطی ما زخم معده یا دوازدهه را داریم . زخم معده اغلب همراه با زخم دوازدهه است و در مردان سیگاری، میانسال یا مسن، با گروه خونی O و پراسترس بیشتر دیده می‌شود.زخمهای معده با سرعت کمتری از زخم اثنی عشر التیام می‌یابند، بیشتر احتمال بدخیمی دارند و اغلب همراه با التهاب معده ( گاستریت ) هستند.
بسته به محل آسیب مخاطی ما زخم معده یا دوازدهه را داریم . زخم معده اغلب همراه با زخم دوازدهه است و در مردان سیگاری، میانسال یا مسن، با گروه خونی O و پراسترس بیشتر دیده می‌شود.زخمهای معده با سرعت کمتری از زخم اثنی عشر التیام می‌یابند، بیشتر احتمال بدخیمی دارند و اغلب همراه با التهاب معده ( گاستریت ) هستند.
علایم بیماری درد ناحیه فوقانی شکم (اپی گاستر) و سوزش سردل، سوء هاضمه، و وجود خون در مدفوع می‌باشد .معمولا درد مدت کوتاهی پس از مصرف غذا یا در زمان گرسنگی ایجاد می‌شود . عکس رادیوگرافی پس از بلع باریم و آندوسکوپی در تشخیص ممکن است مفید باشد .اکثر زخمها کوچک هستند (با قطر کمتر از ۲ سانتیمتر) .پراکندگی زخمهای پپتیک معده معمولاً در آنتر (ابتدای معده) است.
درمان
زخم پپتیک بدون درمان تمایل به عود دارد. در خصوص رژیم غذایی سختگیری کمتر از گذشته‌است و بیشتر تاکید بر عدم مصرف مواد اسیدی و ترش، مواد داغ و سوزاننده، ترشیجات، ادویه تند، الکل، نوشابه‌های گازدار و... می‌باشد . همچنین در خصوص مصرف برخی داروها به خصوص داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و کورتون باید احتیاط کرد. داروهای آنتی اسید مانند هیدروکسید منیزیوم و آلومینیوم، بلوک کننده ترشح اسید مانند امپرازول، بلوک کننده گیرنده نوع دو هیستامین مانند رانیتیدین، سایمتدین و داروهایی مانند سوکرالفیت و بیسموت در درمان زخم معده به کار می‌رود. ترک سیگار و الکل توصیه می‌شود . از عوارض زخم معده خونریزی گوارشی ( GIB )، سوراخ شدن معده و راه یافتن اسید و ترشحات به حفره صفاق، انسداد گوارشی و بروز بدخیمی (سرطان معده) در زمینه زخم است . به ندرت جراحی ضروری است. ترک سیگار ضروری است.
امروزه جراحی به ندرت لازم است و فقط در درمان عوارض زخم پپتیک مانند تنگی پیلور و زخمهای کاملا مقاوم به درمان دارویی مطرح می‌شود.عوارض خطرناک بیماری سوراخ شدن دوازدهه، خونریزی گوارشی و انسداد گوارشی است .
گاستریت، یا ورم معده به التهاب مخاط معده گفته می‌شود که می‌تواند در اثر عوامل مختلفی به وجود آید.۱ برخی از علل ایجاد کننده گاستریت، شامل مصرف نوشیدنی‌های الکلی، یا استفاده طولانی‌مدت از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن است. گاهی اوقات گاستریت به دنبال جراحی‌های وسیع، سوختگی‌های شدید یا به دنبال تروماها و عفونت‌های شدید ایجاد می‌شود. همچنین گاستریت می‌تواند به دنبال عمل جراحی کاهش وزن ایجاد شود. شایع‌ترین علامت ورم معده درد و احساس ناراحتی در بالای شکم است.
خونریزی دستگاه گوارشی فوقانی در اثر صدمه و آسیب موضعی ایجاد می‌شود که سبب زخم مخاط دستگاه گوارش می‌شود. خون‌ریزی‌های دستگاه گوارش (GIB) به دو دسته با منشأ فوقانی و تحتانی تقسیم می‌شوند. خون ریزی‌هایی که در قسمت اثنی عشر به بالا رخ داده باشند، خون ریزی دستگاه گوارش فوقانی (UGIB) نامیده می‌شوند. اگر محل خونریزی از دوازدهه تا مقعد باشد خونریزی دستگاه گوارشی تحتانی (LGIB) گفته می‌شود.
محتویات نهفتن
۱ علایم خون ریزی گوارشی فوقانی
۲ علل خون ریزی گوارشی فوقانی
۳ درمان
۴ منابع
علایم خون ریزی گوارشی فوقانی
۱.استفراغ خون روشن با موادی با زمینه قهوه‌ای که نشانه خون ریزی قسمت فوقانی دستگاه گوارش است.
۲. مدفوع قیری و بدبو، این نوع مدفوع که ملنا نام دارد بر وجود خون حداقل به مدت ۱۴ ساعت در دستگاه گوارش دلالت می‌کند. لذا اغلب بر خونریزی دستگاه گوارش فوقانی دلالت دارد.
۳. وجود خون قرمز روشن در مدفوع که این تظاهر بیشتر مربوط به خون ریزی قسمت تحتانی دستگاه گوارش است. اگر چه در خون ریزی‌های وسیع دستگاه گوارش فوقانی نیز چنین تظاهری می‌تواند وجود داشته باشد.
۴. خون ریزی مخفی گوارشی که در آزمایشات اختصاصی مربوط به مدفوع تشخیص داده می‌شود. این نوع خون ریزی بیشتر نشانه تومور|خون قرمز روشن در مدفوع که این تظاهر بیشتر مربوط به خون ریزی قسمت تحتانی دستگاه گوارش است. اگر چه در خون ریزی‌های وسیع دستگاه گوارش فوقانی نیز چنین تظاهری می‌تواند وجود داشته باشد.
۴. خون ریزی مخفی گوارشی که در آزمایشات اختصاصی مربوط به مدفوع تشخیص داده می‌شود. این نوع خون ریزی بیشتر نشانه تومورهای دستگاه گوارشی است که معمولاً با علائمی نظیر کاهش وزن و کم خونی مزمن همراه‌است.
۵. علائم کم خونی مانند خستگی زودرس، سیاهی رفتن چشم، درد قفسه سینه یا تنگی نفس.
۶. شوک و افت فشار: از دست دادن شدید خون (بیش از یک لیتر خون در ۲۴ ساعت) ممکن است سبب بروز علائم شوک شود.
علل خون ریزی گوارشی فوقانی
بیماری‌هایی که موجب خون ریزی گوارشی فوقانی می‌شوند عبارتند از:
زخمهای معده و دوازدهه (PU)، واریسهای گوارشی (عمدتاً در اثر مشکلات کبدی و افزایش فشار عروق مربوط به آن ایجاد می‌شوند)، آسیبهای مخاط معده (گاستریت اروزیو) و اثنی عشر (دئودنیت)، بیماریهای التهابی مری (ازوفاژیت) و بدخیمی‌ها.
مصرف داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (مانند آسپرین و بروفن) و الکل نیز می‌تواند باعث خون ریزی گوارشی به خصوص در ناحیه معده شود.
درمان
در موارد خونریزی فعال و شدید درمان بر توقف خونریزی (معمولاً با شستسشوی معده ولی گاه با بالون و یا تزریق وازوپرسین داخل واریس مری) و جبران آن (با تزریق سرم یا خون) متمرکز است. گاه به دلیل عدم توقف خونریزی جراحی اورژانس ضروری است.
خونریزی گوارشی فوقانی به خصوص در موارد ناشی از پارگی واریس مری در بیماران سیروتیک گاه کشنده بوده نیازمند درمان اورژانس است.
در موارد مزمن درمان بر درمان بیماری زمینه مانند پپتیک اولسر متمرکز است
بسته به محل آسیب مخاطی ما زخم معده یا دوازدهه را داریم . زخم معده اغلب همراه با زخم دوازدهه است و در مردان سیگاری، میانسال یا مسن، با گروه خونی O و پراسترس بیشتر دیده می‌شود.زخمهای معده با سرعت کمتری از زخم اثنی عشر التیام می‌یابند، بیشتر احتمال بدخیمی دارند و اغلب همراه با التهاب معده ( گاستریت ) هستند.
علایم بیماری درد ناحیه فوقانی شکم (اپی گاستر) و سوزش سردل، سوء هاضمه، و وجود خون در مدفوع می‌باشد .معمولا درد مدت کوتاهی پس از مصرف غذا یا در زمان گرسنگی ایجاد می‌شود . عکس رادیوگرافی پس از بلع باریم و آندوسکوپی در تشخیص ممکن است مفید باشد .اکثر زخمها کوچک هستند (با قطر کمتر از ۲ سانتیمتر) .پراکندگی زخمهای پپتیک معده معمولاً در آنتر (ابتدای معده) است.
درمان
زخم پپتیک بدون درمان تمایل به عود دارد. در خصوص رژیم غذایی سختگیری کمتر از گذشته‌است و بیشتر تاکید بر عدم مصرف مواد اسیدی و ترش، مواد داغ و سوزاننده، ترشیجات، ادویه تند، الکل، نوشابه‌های گازدار و... می‌باشد . همچنین در خصوص مصرف برخی داروها به خصوص داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و کورتون باید احتیاط کرد. داروهای آنتی اسید مانند هیدروکسید منیزیوم و آلومینیوم، بلوک کننده ترشح اسید مانند امپرازول، بلوک کننده گیرنده نوع دو هیستامین مانند رانیتیدین، سایمتدین و داروهایی مانند سوکرالفیت و بیسموت در درمان زخم معده به کار می‌رود. ترک سیگار و الکل توصیه می‌شود . از عوارض زخم معده خونریزی گوارشی ( GIB )، سوراخ شدن معده و راه یافتن اسید و ترشحات به حفره صفاق، انسداد گوارشی و بروز بدخیمی (سرطان معده) در زمینه زخم است . به ندرت جراحی ضروری است. ترک سیگار ضروری است.
امروزه جراحی به ندرت لازم است و فقط در درمان عوارض زخم پپتیک مانند تنگی پیلور و زخمهای کاملا مقاوم به درمان دارویی مطرح می‌شود.عوارض خطرناک بیماری سوراخ شدن دوازدهه، خونریزی گوارشی و انسداد گوارشی است .
گاستریت، یا ورم معده به التهاب مخاط معده گفته می‌شود که می‌تواند در اثر عوامل مختلفی به وجود آید.۱ برخی از علل ایجاد کننده گاستریت، شامل مصرف نوشیدنی‌های الکلی، یا استفاده طولانی‌مدت از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن است. گاهی اوقات گاستریت به دنبال جراحی‌های وسیع، سوختگی‌های شدید یا به دنبال تروماها و عفونت‌های شدید ایجاد می‌شود. همچنین گاستریت می‌تواند به دنبال عمل جراحی کاهش وزن ایجاد شود. شایع‌ترین علامت ورم معده درد و احساس ناراحتی در بالای شکم است.
خونریزی دستگاه گوارشی فوقانی در اثر صدمه و آسیب موضعی ایجاد می‌شود که سبب زخم مخاط دستگاه گوارش می‌شود. خون‌ریزی‌های دستگاه گوارش (GIB) به دو دسته با منشأ فوقانی و تحتانی تقسیم می‌شوند. خون ریزی‌هایی که در قسمت اثنی عشر به بالا رخ داده باشند، خون ریزی دستگاه گوارش فوقانی (UGIB) نامیده می‌شوند. اگر محل خونریزی از دوازدهه تا مقعد باشد خونریزی دستگاه گوارشی تحتانی (LGIB) گفته می‌شود.
محتویات نهفتن
۱ علایم خون ریزی گوارشی فوقانی
۲ علل خون ریزی گوارشی فوقانی
۳ درمان
۴ منابع
علایم خون ریزی گوارشی فوقانی
۱.استفراغ خون روشن با موادی با زمینه قهوه‌ای که نشانه خون ریزی قسمت فوقانی دستگاه گوارش است.
۲. مدفوع قیری و بدبو، این نوع مدفوع که ملنا نام دارد بر وجود خون حداقل به مدت ۱۴ ساعت در دستگاه گوارش دلالت می‌کند. لذا اغلب بر خونریزی دستگاه گوارش فوقانی دلالت دارد.
۳. وجود خون قرمز روشن در مدفوع که این تظاهر بیشتر مربوط به خون ریزی قسمت تحتانی دستگاه گوارش است. اگر چه در خون ریزی‌های وسیع دستگاه گوارش فوقانی نیز چنین تظاهری می‌تواند وجود داشته باشد.
۴. خون ریزی مخفی گوارشی که در آزمایشات اختصاصی مربوط به مدفوع تشخیص داده می‌شود. این نوع خون ریزی بیشتر نشانه تومور|خون قرمز روشن در مدفوع که این تظاهر بیشتر مربوط به خون ریزی قسمت تحتانی دستگاه گوارش است. اگر چه در خون ریزی‌های وسیع دستگاه گوارش فوقانی نیز چنین تظاهری می‌تواند وجود داشته باشد.
۴. خون ریزی مخفی گوارشی که در آزمایشات اختصاصی مربوط به مدفوع تشخیص داده می‌شود. این نوع خون ریزی بیشتر نشانه تومورهای دستگاه گوارشی است که معمولاً با علائمی نظیر کاهش وزن و کم خونی مزمن همراه‌است.
۵. علائم کم خونی مانند خستگی زودرس، سیاهی رفتن چشم، درد قفسه سینه یا تنگی نفس.
۶. شوک و افت فشار: از دست دادن شدید خون (بیش از یک لیتر خون در ۲۴ ساعت) ممکن است سبب بروز علائم شوک شود.
علل خون ریزی گوارشی فوقانی
بیماری‌هایی که موجب خون ریزی گوارشی فوقانی می‌شوند عبارتند از:
زخمهای معده و دوازدهه (PU)، واریسهای گوارشی (عمدتاً در اثر مشکلات کبدی و افزایش فشار عروق مربوط به آن ایجاد می‌شوند)، آسیبهای مخاط معده (گاستریت اروزیو) و اثنی عشر (دئودنیت)، بیماریهای التهابی مری (ازوفاژیت) و بدخیمی‌ها.
مصرف داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (مانند آسپرین و بروفن) و الکل نیز می‌تواند باعث خون ریزی گوارشی به خصوص در ناحیه معده شود.
درمان
در موارد خونریزی فعال و شدید درمان بر توقف خونریزی (معمولاً با شستسشوی معده ولی گاه با بالون و یا تزریق وازوپرسین داخل واریس مری) و جبران آن (با تزریق سرم یا خون) متمرکز است. گاه به دلیل عدم توقف خونریزی جراحی اورژانس ضروری است.
خونریزی گوارشی فوقانی به خصوص در موارد ناشی از پارگی واریس مری در بیماران سیروتیک گاه کشنده بوده نیازمند درمان اورژانس است.
در موارد مزمن درمان بر درمان بیماری زمینه مانند پپتیک اولسر متمرکز است